Samenvatting

Delen van dit hoofdstuk zijn een bewerking van een artikel dat in het Nederlands Tijdschrift voor Tandheelkunde is verschenen (Vissink et al., 2001), het hoofdstuk over speeksel en smaakgewaarwording uit het boek van Van Nieuw Amerongen et al. (2008) en het hoofdstuk over speeksel en smaak uit het boek van Veerman et al. (2014).  

[M. Wubbels, MSc, diëtist-specialist Oncologie in het Universitair Medisch Centrum Groningen; M.D. Douma, BSc, diëtist-specialist Oncologie en Hematologie in het Universitair Medisch Centrum Groningen; Dr. H. Jager-Wittenaar, lector Malnutrition and Healthy Ageing. Docent bij de opleiding Voeding en Diëtetiek en senior onderzoeker bij de afdeling Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie van het Universitair Medisch Centrum Groningen; Dr. R. van Weissenbruch, KNO-arts in het Wilhelmina Ziekenhuis te Assen; Prof. dr. A. Vissink, MKA-chirurg in het Universitair Medisch Centrum Groningen en hoogleraar Orale Geneeskunde aan de Faculteit Medische Wetenschappen te Groningen]

Er bestaat een nauwe samenhang tussen de reukgewaarwording en smaakgewaarwording. Wanneer het reukorgaan niet goed functioneert, gaat dit meestal gepaard met smaakverlies. Naast de vier basiskwaliteiten zout, zuur, zoet en bitter kan een vijfde smaakkwaliteit worden onderscheiden: umami. Behalve de reuk beïnvloedt ook speeksel de smaakgewaarwording. Smaak- en reukstoornissen kunnen leiden tot gewichtsafname, ondervoeding en soms tot gewichtstoename. Bovendien kunnen smaak- en reukstoornissen een grote impact hebben op het sociale leven van de patiënt. Voedingsadviezen dienen ter behoud of verbetering van de voedingstoestand en het welbevinden van de patiënt. Bij ernstige problemen met de verwerking van een reuk- en/of smaakstoornis kan psychosociale ondersteuning worden overwogen.